Ook naasten recht op smartengeld

Vandaag wordt er door de Eerste Kamer gestemd over het wetsvoorstel dat vergoeding van affectieschade mogelijk maakt. Met dit voorstel krijgen ook nabestaanden van overleden slachtoffers en naasten van slachtoffers met ernstig en blijvend letsel als gevolg van bijvoorbeeld een verkeersongeluk, medische fout, bedrijfsongeval of geweldsmisdrijf recht op vergoeding. Smartengeld voor naasten biedt erkenning en is belangrijk voor de verwerking. Uit onderzoek blijkt dat bij de aanbieding van smartengeld aan naasten en andere nabestaanden van slachtoffers tegemoet wordt gekomen aan de behoefte van een persoonlijke benadering waaruit medeleven blijkt. Eerder stemde de Eerste Kamer al voor een dergelijk voorstel, maar de angst dat Nederland zich zou ontwikkelen in een claimcultuur zoals in de Verenigde Staten, weerhield de Eerste Kamer het voorstel aan te nemen. In de Verenigde Staten wordt voor exorbitante hoge bedragen schadevergoeding gevorderd. Het voorstel van vandaag is verbeterd en vernieuwd waardoor o.a. die angst zou moeten zijn weggenomen.

Hoe is het nu geregeld?

Wanneer je zelf slachtoffer bent van een ongeval, een misdrijf, of wanneer jegens u een onrechtmatige daad is gepleegd is er mogelijkheid tot vergoeding van de schade. De schade die voor vergoeding in aanmerking komt is vermogensschade en, zoals de wet dat zegt, ‘ander nadeel’. Onder ander nadeel wordt immateriële schade bedoeld. U moet dan denken aan letselschade, schade als gevolg van geestelijk letsel of wanneer iemand ‘in zijn persoon is aangetast’. Onder deze laatste categorie valt o.a. de schade die ten gevolg van een schending van een fundamenteel recht wordt veroorzaakt. Het recht op vergoeding van deze schade komt echter slecht toe aan degene jegens wie onrechtmatig is gehandeld. Dat dit recht is voorbehouden aan de gelaedeerde is geïncorporeerd in het wettelijk stelsel: iemand is slechts schadeplichtig tegen over diegene jegens wie hij onrechtmatig heeft gehandeld. Derden kunnen (in beginsel) aan die rechtsverhouding geen rechten ontlenen, tenzij dit wordt erkend door de wet. Tot nu toe viel de ouder van de verongelukte dochter buiten die rechtsverhouding en de dader was slechts schadeplichtig jegens het slachtoffer. Als ouder kan u, als derde, nu slechts overlijdensschade verhalen op de laedens.

Hoe wordt het geregeld bij aannamen van het wetsvoorstel?

Wanneer het wetsvoorstel wordt aangenomen krijgen nabestaanden van overleden slachtoffers en naasten van slachtoffers met ernstig en blijven letsel (een zelfstandig) recht op vergoeding in de vorm van affectieschade. Met dit voorstel komt de regering tegemoet aan de behoefte van de nabestaanden en naasten en wordt er aandacht gegeven aan de emotionele gevolgen van een ongeval. De vergoeding van de affectieschade is echter gelimiteerd, waarschijnlijk als reactie op de verweren van de Eerste Kamer voor de angst op een claimcultuur. De vergoeding komt te liggen tussen de 12.500 en 20.000 euro, die moet worden betaald door de partij die aansprakelijk is. Ondanks dat het leed en het verdriet van de partner, diens kinderen en ouders niet wordt wegnomen, hoopt de regering met dit voorstel wel erkenning en genoegdoening te bieden, wat zou kunnen helpen bij de verwerking.