Wanneer u gaat scheiden en minderjarige kinderen heeft, is het belangrijk om te begrijpen welke rechten en verantwoordelijkheden u heeft met betrekking tot het gezag en voogdij over de kinderen. In dit artikel zal worden ingegaan op het verschil tussen gezag en voogdij en op de verantwoordelijkheden die hierbij horen.

Ouderlijk gezag

Ouderlijk gezag betekent dat één of beide biologische ouders verantwoordelijk zijn voor de zorg van de kinderen. Het omvat verschillende aspecten. Daarbij kunt u denken aan beslissingen over de gezondheid, het onderwijs, de religie en het algemene welzijn van het kind. In beginsel wordt ouderlijk gezag automatisch toegekend aan de biologische ouders van een kind, tenzij er specifieke omstandigheden zijn waarin het ouderlijk gezag kan worden beperkt of ontnomen door een rechtbank. Bij een scheiding houden ouders gezamenlijk het ouderlijk gezag. In dit geval maken de ouders gezamenlijk beslissingen over het kind. Ze zorgen door middel van co-ouderschap voor de kinderen of treffen een omgangsregeling. Bij een scheiding kan de rechter er ook voor kiezen om het ouderlijk gezag niet toe te wijzen aan beide ouders of aan iemand anders dan de biologische ouders. Dit gebeurt slechts in uitzonderlijke gevallen, zoals een ernstige verslaving, bij detentie, geestelijke stoornis of verwaarlozing. Het toewijzen van gezag aan een ander dan de biologische ouders noem je voogdij.

 Voogdij

Voogdij heeft betrekking op de zorg en opvoeding van een minderjarig kind. Het wordt meestal toegepast in situaties waarin de biologische ouders van een kind niet in staat zijn om voor het kind te zorgen. De voogd wordt dan aangesteld als de wettelijke vertegenwoordiger van het kind en heeft de bevoegdheid om belangrijke beslissingen te nemen met betrekking tot het kind, zoals medische behandelingen, onderwijs en opvoeding. Het is belangrijk om te weten dat voogdij doorgaans wordt toegekend wanneer de biologische ouders niet beschikbaar zijn, zoals bij overlijden, ernstige ziekte, verslaving, mishandeling of verwaarlozing. De voogd heeft het gezag over het kind in plaats van de ouders.

Voogdij kan op verschillende manieren worden verkregen:

• Testamentaire voogdij: Ouders kunnen in hun testament een voogd aanwijzen voor het geval ze komen te overlijden.
• Voogdij door benoeming: De rechtbank kan een voogd aanstellen als er geen testamentaire voogdij is vastgelegd of als er geschillen ontstaan over wie de voogdij over het kind moet krijgen.

Het belangrijkste verschil tussen voogdij en ouderlijk gezag is dat voogdij meestal betrekking heeft op situaties waarin de biologische ouders niet beschikbaar zijn, terwijl ouderlijk gezag in principe aan beide ouders wordt toegekend. Voogdij is een juridische status die wordt toegekend aan een persoon buiten de biologische ouders, terwijl ouderlijk gezag de normale juridische status van de ouders is. In zowel voogdij- als ouderlijk gezagskwesties is het doel het welzijn en de beste belangen van het kind te waarborgen.