Wanneer ouders van kinderen gaan scheiden, kan het zijn dat daarna een andere partner zich aandient. Als nieuwe partner kan je een stiefvader of -moeder voor de kinderen worden. Welke rechten en plichten heeft u als stiefouder?

Wanneer bent u juridisch stiefouder?

Iemand is juridisch een stiefouder, wanneer hij of zij getrouwd is of een geregistreerd partnerschap is aangegaan met de vader of moeder van een minderjarig kind dat bij hem of haar staat ingeschreven. Er is dus geen sprake van een juridisch stiefouderschap wanneer u slechts met uw nieuwe partner en het kind samenwoont, zonder huwelijk of geregistreerd partnerschap.

Rechten en plichten vóór huwelijk of geregistreerd partnerschap

Wanneer u niet getrouwd bent en geen geregistreerd partnerschap bent aangegaan met de ouder van het kind, heeft u geen verplichtingen jegens het kind. U heeft echter wel recht op ouderschapsverlof in het geval dat u op hetzelfde adres staat ingeschreven als het kind van uw partner én u duurzaam voor het kind zorgt.

Rechten en plichten tijdens het huwelijk of geregistreerd partnerschap

Als stiefouder rust op u een onderhoudsplicht. Dit betekent dat u moet bijdragen aan de kosten voor de opvoeding en verzorging van het kind. De onderhoudsplicht wordt berekend op basis van uw inkomen en deze plicht geldt totdat uw stiefkind de leeftijd van 18 jaar heeft bereikt. Tussen het 18^e en 21^e levensjaar van het kind moet u meebetalen aan de kosten voor studie en levensonderhoud van hem of haar. Daarnaast heeft u volgens de wet als echtgenoot ook de plicht de kinderen van uw partner op te voeden.

Als stiefouder heeft u niet automatisch ouderlijk gezag. Er kunnen ook maar twee mensen gezag hebben over een kind en dit zullen doorgaans de biologische ouders zijn. In de situatie dat één van de twee biologische ouders het gezag heeft verloren, is het mogelijk om als stiefouder gezag aan te vragen. U kunt samen met uw partner, de ouder van het kind, gezamenlijk gezag over het kind aanvragen bij de rechter. De rechter zal deze vordering alleen toewijzen indien:

• U en uw partner al tenminste een jaar samen voor het kind hebben gezorgd;
• Uw partner al tenminste drie jaar alleen het gezag over het kind heeft;
• Het belang van het kind zich er niet tegen verzet.

Bovendien is het goed om te weten dat wanneer u komt te overlijden, uw stiefkind niet automatisch erfgenaam is. Ook andersom is dit niet het geval. Indien u wenst dat uw stiefkind wel van u erft, dient u hem of haar als erfgenaam in uw testament op te nemen.

Rechten en plichten na scheiding of geregistreerd partnerschap

Indien het huwelijk of geregistreerd partnerschap wordt beëindigd, bent u voor de wet niet langer stiefouder. In principe vervallen uw rechten en plichten als stiefouder en er bestaat geen verplichting tot het betalen van kinderalimentatie. Als u graag contact blijft houden met het kind, kunt u bij de rechter om een omgangsregeling vragen. Het aanvragen van een omgangsregeling is alleen mogelijk indien er een nauwe band bestaat tussen u en het kind. Deze nauwe band zult u ook bij de rechter moeten kunnen aantonen. De rechter kan het omgangsverzoek afwijzen in het geval het kind ouder is dan 12 jaar en bezwaar heeft tegen de regeling of als de rechter van mening is dat de omgangsregeling schadelijk is voor het kind.

Stiefkind erkennen

Als stiefouder kunt u uw stiefkind erkennen. Voorwaarde hiervoor is dat alleen uw partner de juridisch ouder is van het kind. Vanaf het moment dat de erkenning heeft plaatsgevonden bent u niet langer de stiefouder, maar de tweede ouder. Door erkenning kunt u automatisch gezag over het kind verkrijgen, maar alleen als u bent getrouwd of een geregistreerd partnerschap bent aangegaan met uw partner.

Heeft u vragen na het lezen van dit artikel? U kunt ons bereiken op het volgende telefoonnummer: 0104130090.