Wanneer een dierbare overlijdt, komt er veel op de nabestaanden af. Naast het emotionele aspect moeten er ook juridische en financiële zaken worden geregeld. Het erfrecht bepaalt hoe de nalatenschap wordt verdeeld en welke rechten en plichten erfgenamen hebben. In dit artikel bespreken we wat je kunt verwachten, waar je recht op hebt en welke verplichtingen je mogelijk hebt.

1. Wat is erfrecht?

Het erfrecht regelt de verdeling van bezittingen en schulden na iemands overlijden. Dit kan gebeuren volgens een testament of volgens de wettelijke erfopvolging als er geen testament is opgesteld. Erfgenamen kunnen familieleden zijn, maar ook andere personen of instellingen als dit in een testament is vastgelegd.

2. Wettelijke erfopvolging

Als er geen testament is, bepaalt de wet wie de erfgenamen zijn. De volgorde is als volgt:

●  Eerste groep: Echtgenoot/geregistreerd partner en kinderen.

●  Tweede groep: Ouders, broers en zussen.

●  Derde groep: Grootouders.

●  Vierde groep: Overgrootouders.

Als er in een bepaalde groep erfgenamen zijn, komt de volgende groep niet meer in aanmerking. Partners zonder huwelijk of geregistreerd partnerschap erven niet automatisch van elkaar zonder testament.

3. Testament: Wat kun je regelen?

Met een testament kun je afwijken van de wettelijke verdeling. In een testament kun je onder andere:

●  Zelf bepalen wie wat krijgt.

●  Een executeur aanwijzen om de nalatenschap af te handelen.

●  Erfgenamen onterven (al hebben kinderen altijd recht op een legitieme portie).

●  Bepalen dat een erfgenaam eerst aan bepaalde voorwaarden moet voldoen om te erven.

4. Erfenis aanvaarden of verwerpen

Als erfgenaam heb je drie keuzes:

●  Zuivere aanvaarding: Je accepteert de erfenis, inclusief eventuele schulden.

●  Beneficiaire aanvaarding: Je accepteert de erfenis alleen als er een positief saldo overblijft na aftrek van schulden.

●  Verwerping: Je wijst de erfenis volledig af, waardoor je nergens recht op hebt maar ook geen schulden overneemt. Bij schulden kan beneficiaire aanvaarding verstandig zijn om persoonlijke aansprakelijkheid te voorkomen.

5. Aansprakelijkheid bij een erfenis

●  Erfgenamen die zuiver aanvaarden, zijn persoonlijk aansprakelijk voor schulden.

●  Bij beneficiaire aanvaarding worden schulden alleen betaald uit de nalatenschap, en niet uit het privévermogen van de erfgenamen.

●  De executeur is verantwoordelijk voor de afhandeling van de nalatenschap volgens het testament of de wet, maar is zelf niet aansprakelijk voor schulden.

6. Wat moet je doen bij een erfenis?

1. Check of er een testament is bij het Centraal Testamentenregister.
2. Bepaal of je de erfenis wilt aanvaarden of verwerpen.
3. Meld de erfenis bij de Belastingdienst en doe aangifte erfbelasting als dit van toepassing is.
4. Verdeel de erfenis volgens het testament of de wettelijke erfopvolging.
5. Regel de afwikkeling van schulden en eventuele verkoop van bezittingen.

Het erfrecht bepaalt wie erft en onder welke voorwaarden. Erfgenamen kunnen een erfenis accepteren, onder voorwaarden aanvaarden of verwerpen. Schulden kunnen een belangrijke rol spelen bij deze keuze. Met een testament kan iemand zelf bepalen hoe de nalatenschap wordt verdeeld. Het is essentieel om je goed te informeren en juridische stappen zorgvuldig te overwegen om onaangename verrassingen te voorkomen.