Ouder zijn is een mooie en uitdagende rol: het opvoeden en verzorgen van een kind kan zowel vreugdevol als veel vragend zijn. Bij het opvoeden van uw kind is het hebben van ouderlijk gezag belangrijk. Met het hebben van ouderlijk gezag kunt u namelijk officieel beslissingen maken voor de opvoeding van uw kind. De wettelijke regels over ouderlijk gezag kunnen soms verwarrend zijn: soms wordt gezag automatisch toegekend, en soms moet u actie ondernemen om dit te krijgen.

In dit artikel zal eerst worden uitgelegd wanneer automatisch gezag wordt toegekend. Daarnaast zal worden verteld hoe u dit gezag kan regelen, als u dit niet automatisch krijgt. Ten slotte zal aan bod komen hoe u eenhoofdig gezag kan aanvragen, als u niet wilt dat uw (ex-)partner gezag blijft hebben over uw kind(eren).

Gezag: krijgen toegekend

Als uw kind wordt geboren tijdens een geregistreerd partnerschap of huwelijk, dan heeft u als ouder automatisch ouderlijk gezag over het kind. Ook krijgt u automatisch gezag als uw kind werd geboren vóór uw huidige huwelijk of geregistreerd partnerschap, en u het kind erkende vóór 1 januari 2023. Werd uw kind geboren vóór een huwelijk of geregistreerd partnerschap, en erkende u het kind ná 1 januari 2023? Dan krijgt u in principe al gezag, voordat u trouwt of zich samen als partner registreert. U kunt uw kind erkennen door aangifte te doen bij uw gemeente.

Bent u de biologische moeder, en wilt u het kind opvoeden met een vrouw als gehuwd of geregistreerd partner? Als biologische moeder heeft u automatisch ouderlijk gezag. De andere moeder is een ‘meemoeder’. Is de donor niet bekend en is het kind geboren na 1 april 2014 tijdens uw huwelijk of geregistreerd partnerschap, dan heeft u als meemoeder ook automatisch ouderlijk gezag.

Bent u de vader, en wilt u het kind opvoeden met een man als gehuwd of geregistreerd partner? Dan kan één van u het kind erkennen: u krijgt vervolgens automatisch het gezag over het kind. Vervolgens kan de andere partner een adoptieprocedure beginnen bij de rechtbank om samen het ouderlijk gezag te krijgen.

Eenhoofdig gezag

Wilt u als enige gezag hebben over uw kind, en dat van uw (ex-)partner beëindigen? Dan moet u een verzoek tot eenhoofdig gezag indienen bij de rechtbank. Hierbij kijkt de rechter naar het belang van het kind. De rechter gebruikt in zijn beoordeling het ‘klemcriterium’, waarbij de rechter kijkt of het kind in zijn ogen wordt beschadigd als het ‘klem’ blijft zitten tussen beide ouders.

Voor een verzoek tot eenhoofdig gezag moet u een advocaat inschakelen. Heeft uw partner het verzoek tot eenhoofdig gezag ingediend? Dan zult u ook een advocaat moeten inschakelen, om u te verdedigen voor de rechter.

Als de rechter u eenhoofdig gezag geeft, kunt u als enige beslissen over de opvoeding van uw kind. De andere ouder moet nog wel geld betalen voor de opvoeding van uw kind. Tegelijkertijd houdt de andere ouder vaak nog het recht om het kind te zien en spreken. Ook moet u in dit geval de andere ouder op de hoogte houden van de ontwikkeling van het kind.

Gezag: verschillend per geval

Bent u getrouwd of bent u geregistreerd partner als man en vrouw? Dan krijgt u dus automatisch ouderlijk gezag over uw nieuwgeboren kind. In andere gevallen kan het krijgen van gezag vaak ingewikkelder zijn, zoals u hierboven heeft kunnen lezen. Met name het aanvragen van eenhoofdig ouderlijk gezag vinden veel mensen ingewikkeld.

Heeft u hulp nodig bij uw situatie? Bel dan de Rechtswinkel Rotterdam voor gratis juridisch advies. Wij helpen u verder.