Wanneer heeft u een arbeidsovereenkomst en bent u een werknemer?

RedactieArbeidsrecht, Uw recht

In Nederland bent u een werknemer wanneer u een arbeidsovereenkomst heeft. Dit betekent dat u voor een werkgever werkt, loon ontvangt en onder diens gezag staat. Toch is het niet altijd meteen duidelijk of u echt een arbeidsovereenkomst heeft en wanneer u officieel als werknemer wordt beschouwd. In dit artikel leggen wij uit wat een arbeidsovereenkomst precies inhoudt, wanneer u als werknemer wordt gezien, en wat uw rechten zijn.

Wat is een arbeidsovereenkomst?

Een arbeidsovereenkomst is een afspraak tussen een werkgever en een werknemer waarin de werknemer zich verplicht om arbeid te verrichten en de werkgever zich verplicht om loon te betalen. Er zijn vier belangrijke kenmerken die bepalen of u een arbeidsovereenkomst heeft:

  1. Arbeid verrichten: U doet werk voor de werkgever volgens de afspraken die gemaakt zijn, of dit nu fulltime, parttime of tijdelijk is.
  2. Loon ontvangen: In ruil voor het werk dat u doet, ontvangt u een vergoeding van de werkgever. Dit kan een vast salaris zijn, of een ander afgesproken bedrag.
  3. Gezagsverhouding: Er is sprake van een gezagsverhouding, wat betekent dat de werkgever het recht heeft om uw werk te sturen en instructies te geven over hoe en wanneer u uw werk uitvoert.
  4. Zekere of bepaalde tijd De arbeidsovereenkomst is doorgaans voor een bepaalde tijd of onbepaalde tijd. Dit betekent dat er duidelijkheid moet zijn over de duur van de overeenkomst, tenzij deze voor onbepaalde tijd is. Een tijdelijk contract (bijvoorbeeld voor een project) of een vast contract (onbepaalde tijd) zijn beide vormen van arbeidsovereenkomsten.

Wanneer al deze vier elementen aanwezig zijn, is er sprake van een arbeidsovereenkomst en bent u een werknemer.

Rechten van de werknemer

Als u een arbeidsovereenkomst heeft, bent u officieel een werknemer. Dit betekent dat u bepaalde rechten heeft die niet van toepassing zijn bij andere vormen van werk. Enkele belangrijke rechten die u heeft als werknemer zijn onder andere:

  • Recht op vakantiegeld en verlof: Als werknemer heeft u recht op vakantie en vakantiegeld (minimaal 8% van uw bruto jaarsalaris).
  • Recht op doorbetaling bij ziekte: Als u ziek bent, heeft u recht op een doorbetaling van een deel van uw loon, vaak gedurende een aantal weken.
  • Bescherming tegen ontslag: Als werknemer kunt u niet zomaar ontslagen worden. Uw werkgever moet een geldige reden hebben voor ontslag, en vaak is een ontslagprocedure nodig.

Als u onder deze voorwaarden werkt, bent u dus een werknemer met wettelijke bescherming.

Wanneer heeft u geen arbeidsovereenkomst?

Er zijn echter situaties waarin u misschien geen arbeidsovereenkomst heeft, zelfs als u werk verricht voor iemand anders. Enkele voorbeelden hiervan zijn:

  1. Freelancers en zelfstandigen: Als u als freelancer of zelfstandige werkt, werkt u niet onder een arbeidsovereenkomst. U heeft dan een overeenkomst van opdracht of een andere zakelijke overeenkomst, waarbij u geen recht heeft op de rechten die werknemers wel hebben, zoals ziekengeld of ontslagbescherming.
  2. Oproepcontracten of nul-urencontracten: Ook al is er bij een nul-urencontract sprake van een arbeidsovereenkomst, het verschil zit hem vaak in de flexibiliteit van de werkuren. Bij een nul-urencontract bent u als werknemer wel beschermd, maar het aantal werkuren is afhankelijk van de behoeften van de werkgever.
  3. Informele werkrelaties: In sommige gevallen werkt u zonder formele overeenkomst of tegen informele voorwaarden. Bijvoorbeeld als u voor vrienden of familie werkt zonder dat er een schriftelijke arbeidsovereenkomst is. In zulke gevallen bent u mogelijk geen werknemer, afhankelijk van de afspraken die u heeft gemaakt.

Als u twijfelt of u wel of niet een arbeidsovereenkomst heeft, is het belangrijk om de situatie goed te onderzoeken. De eerste stap is om uw werkrelatie met uw werkgever te bespreken. Als u geen schriftelijke overeenkomst heeft, kan een open gesprek helpen om duidelijkheid te krijgen over de aard van uw werk en de verwachtingen van beide partijen.

Daarnaast is het handig om uw werkvoorwaarden en afspraken kritisch te bekijken. Als u bijvoorbeeld regelmatig werk verricht onder gezag van uw werkgever, een vast loon ontvangt en u geen zelfstandige werkstructuur heeft, dan is de kans groot dat u wel degelijk een arbeidsovereenkomst heeft.

Heeft u vragen naar aanleiding van dit artikel? De Rechtswinkel Rotterdam is telefonisch bereikbaar op maandag en donderdag van 13:30-17:30 en op dinsdag, woensdag en vrijdag van 8:30-12:30.